Chúng ta đều biết và xem nước biển mặn như một điều tất yếu. Nhưng tại sao nước biển lại mặn và muối biển từ đâu có là điều không phải ai cũng biết. Hãy cùng đọc bài viết này để được Vietchem.com lý giải chi tiết điều đó trong bài viết này của chúng tôi nhé.
Được sinh ra từ đá và các lớp trầm tích nằm sâu dưới đáy biển, trên đất liền
Nguyên nhân đầu tiên khiến muối có rất nhiều trong nước biển là vì lượng muối sinh ra từ đá, các lớp trầm tích tự nhiên nằm sâu bên dưới đáy biển.
Khi nước mưa rơi xuống, nó sẽ làm tan một phần muối, khoáng chất có trên các núi đá, đá trên mặt đất. Theo dòng nước, phần lớn chúng sẽ được cuốn trôi ra sông rồi ra biển. Dần dần, lượng muối sẽ tích tụ lại và tạo được vị mặn cho nước biển.
Muối biển sinh ra do núi lửa phun trào
Núi lửa dù hoạt động ở đáy đại dương hay trên đất liền đều tạo ra rất nhiều khoáng chất, muối lẫn bên trong đó. Lượng muối thất thoát từ dung nham của núi lửa nằm sâu bên dưới các con sông. Hoặc núi lửa hoạt động dưới lòng biển sâu khiến muối, magma bị hoà tan và thêm khoáng chất, muối cho nước biển.
Ảnh 2: Núi lửa phun sẽ tạo ra khoáng chất, muối hoà tan thêm vào lượng nước biển
Độ mặn của nước biển có thay đổi dần theo thời gian hay không?
Thực chất, nghiên cứu chỉ ra cho thấy độ mặn của nước biển vẫn luôn có sự giao động. Vậy nước biển đang ngày càng mặn hơn hay ngày càng nhạt đi?
Thực chất, độ mặn của nước biển có lúc tăng lên, có lúc giảm đi. Độ mặn này phụ thuộc vào các yếu tố như sau:
Theo đánh giá của các chuyên gia, sự thay đổi về độ mặn của nước biển trong tương lai chắc chắn sẽ rất lớn. Khí hậu ngàng càng nóng lên sẽ khiến băng ở 2 cực, băng trôi nổi ở các đại dương tan ra, lượng mưa cũng tăng lên nhiều. Từ đó, việc thay đổi độ mặn của nước biển là điều tất yếu.
Sự thay đổi của hàm lượng muối ở từng vùng biển
Ở các vĩ độ, kinh độ khác nhau, điều kiện khí hậu khác biệt sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến lượng nước biển, hàm lượng muối. Với những đại dương có dòng nước ở vùng cực thì độ mặn sẽ không bằng những nơi khác. Nguyên nhân là do băng ở đó tan đều đặn (thậm chí tăng dần) hàng năm khiến nước biển ngày càng loãng hơn.
Với các đại dương, vùng biển nằm ở gần đường xích đạo, hàm lượng muối sẽ nhỏ hơn các đại dương, vùng biển nằm ở vùng nhiệt đới. Nguyên nhân là do lượng mưa thấp hơn sẽ khiến nước biển ở đó mặn hơn.
Các yếu tố ảnh hưởng đến độ mặn của nước biển
Muối từ đất liền và núi lửa dưới biển là nguồn gốc ban đầu của độ mặn, nhưng quá trình bốc hơi nước biển cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì nồng độ muối cao.
Khi ánh nắng mặt trời làm nước biển bốc hơi, chỉ có nước nguyên chất bay hơi, các ion muối vẫn còn lại trong nước biển. Điều này khiến cho muối tích tụ ngày càng nhiều trong biển. Quá trình này diễn ra liên tục hàng triệu năm khiến cho đại dương trở thành một bể muối khổng lồ như ngày nay.
Bên cạnh đó, vòng tuần hoàn nước tự nhiên giữa biển, sông và khí quyển giúp nước ngọt từ biển bốc hơi, tạo thành mây và mưa. Nước mưa tiếp tục phong hóa đá và cung cấp thêm muối cho biển. Quá trình này tạo ra một chu trình khép kín, nhưng nước biển vẫn luôn giữ được độ mặn của nó.
Độ mặn của nước biển không giống nhau trên toàn cầu. Trung bình, mỗi lít nước biển chứa khoảng 35 gram muối, tương đương 3,5% trọng lượng của nước biển. Tuy nhiên, độ mặn này có thể thay đổi tùy vào vị trí địa lý và điều kiện khí hậu.
Đại dương không chỉ là nơi chứa nước mặn mà còn là phần quan trọng trong hệ sinh thái toàn cầu. Muối trong nước biển giúp duy trì cân bằng áp suất thẩm thấu trong các sinh vật biển, hỗ trợ quá trình trao đổi chất và cung cấp môi trường sống lý tưởng cho rất nhiều loài động, thực vật biển.
Bên cạnh đó, đại dương cũng đóng vai trò như một bộ điều chỉnh khí hậu tự nhiên. Khi nước biển bốc hơi, nó mang theo nhiệt từ bề mặt nước, giúp làm mát Trái đất. Hơn nữa, sự tuần hoàn của nước biển thông qua các dòng hải lưu cũng giúp phân phối nhiệt trên khắp hành tinh, ảnh hưởng đến thời tiết và khí hậu của các khu vực khác nhau.
Mặc dù quá trình bốc hơi và bổ sung muối vào đại dương đã diễn ra hàng triệu năm, các yếu tố khác như biến đổi khí hậu và sự can thiệp của con người vẫn có thể ảnh hưởng đến độ mặn của nước biển trong tương lai.
Biến đổi khí hậu có thể làm thay đổi chu trình bốc hơi và mưa, từ đó ảnh hưởng đến lượng nước ngọt đổ vào đại dương. Nếu nhiệt độ toàn cầu tiếp tục tăng, lượng nước bốc hơi sẽ tăng lên và điều này có thể làm gia tăng độ mặn của biển ở một số khu vực. Ngược lại, ở những nơi khác, mực nước biển tăng do băng tan và lượng nước ngọt từ sông suối lớn đổ vào đại dương nên có thể giảm độ mặn.
Con người cũng ảnh hưởng đến độ mặn của nước biển thông qua hoạt động khai thác muối và can thiệp vào các nguồn nước ngọt. Việc sử dụng quá nhiều nước ngọt từ sông suối và hồ cho các mục đích nông nghiệp và công nghiệp có thể làm giảm lượng nước ngọt đổ vào biển, từ đó tăng độ mặn của các vùng biển gần bờ.
Đâu là đại dương có hàm lượng muối lớn nhất?
Ảnh 4: Đại Tây Dương là vùng nước biển mặn nhất do những đặc điểm địa lý, khí hậu của nó
Thực tế cho thấy, Đại Tây Dương chính là đại dương có nước biển mặn nhất với độ mặn trung bình ở mức 37,9 o/oo. Nguyên nhân là do nhiệt độ ở vùng biển này khá cao khiến nước biển bay hơi liên tục, trong khi lượng muối thì không. Đặc biệt, Đại Tây Dương cũng nằm cách xa đất liền nên nó không nhận được bất kỳ nguồn nước ngọt nào để trung hoà, làm giảm bớt độ mặn của nước.
Với những thông tin này chúng tôi đã giúp bạn hiểu tại sao nước biển lại mặn. Và sự thay đổi về độ mặn, hàm lượng muối theo thời gian cũng như các vùng biển. Hy vọng bài viết này của Vietchem hấp dẫn và cung cấp cho bạn những thông tin khoa học hữu ích. Nếu có nhu cầu mua hóa chất, tìm hiểu về các loại hoá chất, hãy liên hệ ngay với Vietchem để được tư vấn nhé.
Nước biển chiếm khoảng 71% diện tích bề mặt Trái đất. Một trong những điều quan trọng làm cho nước biển khác biệt với nước ngọt ở các con sông, hồ hay suối là độ mặn đặc trưng.
Nước biển mặn là do quá trình chảy của các con sông. Việc sông liên tục đổ nước ra biển không làm loãng nồng độ muối mà ngược lại khiến cho biển ngày càng mặn hơn.
Nước sông cũng chứa muối nhưng với lượng rất nhỏ nên chỉ mặn bằng 1/70 lần nước biển. Ở biển, nước bốc hơi bay đi, lượng muối từ các dòng sông đổ về vẫn đọng lại. Thời gian trôi qua, muối được đưa về biển ngày càng nhiều khiến nước biển cứ mặn thêm.
Tuy nhiên, các dòng sông mang đến không phải là nguồn cung cấp muối duy nhất cho đại dương.
Tại sao nước biển mặn? (Ảnh: Phys.org)
Vậy muối trong nước biển đến từ những đâu? Hai nguồn chính là quá trình phong hóa đá trên đất liền (phong hóa là quá trình phá hủy đất đá và các khoáng vật trong đó dưới tác dụng của thời tiết, chủ yếu là không khí và nước) và các hoạt động của núi lửa dưới lòng đại dương.
Có thể nói, độ mặn của nước biển là kết quả của hàng triệu năm tương tác giữa nước, không khí và đất; còn quá trình bốc hơi và tuần hoàn nước giúp duy trì độ mặn của biển.
Đá trên đất liền cung cấp muối cho đại dương bằng cách nào? Khi mưa rơi xuống, nước mưa sẽ hòa tan khí carbon dioxide (CO₂) từ khí quyển, tạo ra axit nhẹ gọi là axit cacbonic. Axit cacbonic này chảy qua bề mặt đất, tương tác với các loại đá và khoáng chất, làm chúng phân rã thành các ion khoáng chất, trong đó có natri (Na⁺) và clorua (Cl⁻), hai thành phần chính tạo nên muối (NaCl).
Các ion này sau đó được cuốn theo dòng nước mưa, chảy vào sông, suối và cuối cùng đổ ra biển. Nước từ sông suối ra đến biển sẽ bốc hơi để lại muối và các khoáng chất khác trong lòng biển, làm tăng nồng độ muối trong nước biển theo thời gian. Đây là nguồn cung muối lớn nhất.
Muối trong nước biển chủ yếu đến từ quá trình phong hóa đá trên đất liền và các hoạt động núi lửa dưới lòng đại dương. (Ảnh: ThoughtCo)
Ở những vùng rìa đại dương, nơi các mảng kiến tạo của Trái đất gặp nhau, núi lửa dưới biển phun trào và trực tiếp giải phóng các loại khoáng chất (bao gồm natri, clorua và các hợp chất khác) vào nước biển.
Ngoài ra, nước biển có thể thâm nhập các khe nứt dưới đáy biển và tương tác với các khoáng chất trong lớp vỏ Trái đất. Đây là quá trình thủy nhiệt làm cho nước biển hấp thụ thêm các ion như magie, canxi, và natri, góp phần tăng độ mặn của đại dương.
